Bugün sizlere günlük hayatta pek çok yemekte kullandığımız bitkisel ve hayvansal yağların sağlık açısından farklarını ve hangisini tüketmenin daha sağlıklı olduğunu anlatacağım. Tabi ki anlattığım şeyler benim araştırmalarım sonucu elde ettiğim bilgilerden oluşuyor. Bu yüzden siz yine de herhangi bir rahatsızlığa bağlı olarak diyet uyguluyorsanız, bir uzmana danışmadan yağ tüketim alışkanlığınızı değiştirmeyin.
İlk olarak temel fark; bildiğiniz üzere biri hayvan kesildikten sonra elde edilen vücudunda depolamış olduğu yağlardır, bitkisel yağlar ise yağ içeriği yüksek olan bitkilerden yapısındaki yağın toplanmasıyla elde edilir.
Bu yağın tüketilebilir hale gelmesi için geçtiği pek çok adım var ve bunlar genel olarak rafinasyon olarak adlandırılır. Yağın rafinasyonu olarak geçen bu proseste, yağın yapısındaki yapışkan maddelerin uzaklaştırılması, asitliğin düzenlenmesi, kokusunun giderilmesi gibi pek çok adım vardır.
Herhangi bir bitkiden yağın tamamen tüketilebilir hale gelmesine kadar geçen sürede görmüş olduğu tüm prosesler dikkate alınırsa bunlar maalesef yağın doğal yapısını bir nebze bozmaktadır. Bu bozulma yüksek sıcaklık ve basınçlardan kaynaklanmaktadır ve sonucunda günümüzde sıklıkla duyduğumuz trans yağlar meydana gelir.
Trans yağ dediğimiz yağ çeşidi yağın moleküler yapısının bozulmuş halidir. Bir yağ asidinde var olan karbon hidrojen bağının kırılıp hidrojen yerine çeşitli kimyasalların yerleşmesi sonucu radikal bir molekül ortaya çıkar. Sağlığımız için son derece tehlikelidir çünkü trans yağ dediğimiz yağın yapısı hücre zarında bulunan Omega-3 yağıyla çok benzemektedir. Hücre zarında Omega-3'ün yerleşeceği yerlere yerleşen trans yağlar, hücre zarı yapısının bozulmasına ve dolayısıyla hücrenin de sağlığını yitirmesine ve işlevlerini zamanla kaybetmesine yol açar. Maalesef ki kansere kadar uzanabilen ciddi zararlı etkiler ortaya çıkartır.
Tabiki sadece bitkisel yağ elde edilirken trans yağ oluşmaz. Bitkisel yağları kızartma yağı olarak kullandığınız zaman da sıcaklığa bağlı olarak sürekli trans yağlar oluşmaya devam eder. Özellikle fastfood tarzı yiyecekler satan yerlerde aynı yağda onlarca tava patates kızartılır ve kullanılan yağ tam bir trans yağ bombası haline gelir.
Sadece geçirdiği proseslerden dolayı sahip olduğu trans yağ miktarı ürünlerin ambalajlarından Tebliğ gereği belirtilmektedir ve belli bir sınır değerin altındadır. Bu sınır değerler insanların ortalama olarak kaldırabileceği sınır değerlerdir fakat herkesin bünyesi farklıdır ve bu yağların vücutta akümüle olması yani birikmesi sonucunda uzun vadede ciddi zararlarını görebilirsiniz.
Hayvansal yağlara gelecek olursak; son yıllarda bu yağların kalp damarlarını tıkadığı ve kolesterolü yükselttiği söyleniyordu ve bu yüzden insanlar çok temkinli yaklaşmaya başladı. Bana inanmayıp kendiniz de bu konuda bilimsel bir makale ararsanız kesinliği kanıtlanmış bir çalışma göremeyeceksiniz. Hayvansal yağlı ürünler tüketmek tek başına böyle bir şeye sebebiyet vermez. Hayvansal yağlarla beraber ciddi miktarda şekerli ve karbonhidratlı gıdalar tüketildiği zaman damarlarda yağlanma görülebilir. Çünkü ihtiyaç duyduğunuzdan daha fazla kalori almış olursunuz ve insan vücudu gereğinden fazla olan bu her türlü enerji maddesini yağ olarak depolar. Dolayısıyla kalp ve damar yağlanması gibi problemlerde tek başına hayvansal yağ tüketimi belirleyici bir parametre olamaz. Eğer hayvansal yağlar günlük olarak tüketilen bir yağ ise ve kişi düzgün bir beslenme tarzına sahipse böyle bir sorun ortaya çıkmamaktadır.
Anlattıklarımdan da anlaşıldığı üzere hayvansal yağlar bitkisel yağlara daha sağlıklıdır. Belki ağır geldiği için, belki kokusundan dolayı, belki de alışkanlıklarımız farklı olduğu için günlük hayatımıza hayvansal yağları sokmak zor olabilir ama unutmayın ki atalarımız yıllarca hayvansal yağlarla beslendiler ve göçebe hayat sürmüş Türklerin bu beslenme şekilleri, günümüzde pek çok önemli diyete ilham vermektedir.
Fakat bununla beraber eğer bitkisel olup sağlıklı olan bir yağ arayışı içindeyseniz soğuk press yöntemiyle elde edilmiş sızma zeytinyağı sağlığınız için zararı olmayan bir yağ çeşididir ve yine aynı şekilde yüksek ısılara maruz bırakılmadan tüketildiği müddetçe bu yağ çeşidi de uzun ve kısa vadede size zarar vermeyecektir.
Umarım sizler için faydalı bir yazı olmuştur. Bu yazımda herhangi bir kaynak kullanmadım çünkü bu konu benim çok önceden araştırmasını yaptığım bir yazıydı ve aklımda kalanları sizlerle bu şekilde paylaşmak istedim. Eğer ki ekstra kaynağa ihtiyaç duyarsanız seve seve daha önceden kullandığım kaynaklarımı sizlerle paylaşabilirim. Yazılarımla ilgili güncel bilgileri takip edebilmek ve ekstra bilgilerden de faydalanabilmek için lütfen beni instagramda da takip etmeyi unutmayın.
Herkese keyifli günler diliyorum!
instagram.com/foodie.advices
Çok faydalı ve bilgilendirici bir yazı olmuş.
YanıtlaSilTeşekkür ederim değerli yorumunuz için Arda Bey
Sil